ایران آشنایی خود با بیدل را مدیون انقلاب اسلامی است

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا»، مراسم افتتاح بنیاد بیدل دهلوی با حضور حجت الاسلام و المسلمین محمدی گلپایگانی رئیس دفتر مقام معظم رهبری، غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمود صلاحی رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و جمعی از شاعران ایرانی و خارجی در کانون ادبیات ایران برگزار شد.

غلامعلی حداد عادل تأسیس بنیاد بیدل را مژده‌ای برای دوستداران زبان و ادبیات فارسی و دوستداران بیدل دانست و گفت: خوشبختم که بنیاد بیدل در ایران تاسیس می شود. شاید در ذهن میهمانان خارجی این برنامه این سوال به وجود بیاید که چرا افتتاحیه در این مکان کوچک برگزار می شود من مساله را این طور پیش خودم توجیه می کنم که آقای سعیدی کیاسری خواسته است تعلق بنیاد بیدل را به کانون ادبیات اعلام کند و بگوید کهن جامه خویش پیراستن/ به از جامه عاریت خواستن.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به شهرت بیدل در بین کشورهای فارسی‌زبان اظهار کرد: امروز فرصت آشتی ایرانیان با بیدل فرا رسیده است. ما از بیدل دور بوده‌ایم، اما او با ما بوده است ولی آنچنان که حق او بوده است رفتار نکرده‌ایم شهرت بیدل خارج  از ایران حیرت‌انگیز است و هنوز هم برای اهل ادب جای تعجب است که چرا بیدل در هندوستان، افغانستان، تاجیکستان و پاکستان این اندازه مردمی شده و مطرح است؟ اگر شهرت بیدل را در این کشورها با ایران مقایسه کنیم بر این حیرت افزوده می‌شود.

حدادعادل در ادامه به خوانش بخشی از یادداشت های صدرالدین عینی درباره بیدل دهلوی پرداخت و گفت: بیدل قله سبک هندی است. از حدود ۵۰ سال پیش در دانشگاه‌های ما بیش از آنچه محاسن سبک هندی گفته شود، معایب این سبک گفته شد . وقتی سبک هندی را این‌گونه معرفی می‌کردند، بیدل اوج معایب در نظر گرفته میشود. در این بین شخصیت‌هایی مثل امیری فیروزکوهی و شادروان محمد قهرمان که به ارزش سبک هندی وقوف داشتند در اقلیت بودند.

رئیس بنیاد سعدی سپس با بیان اینکه ایران آشنایی خود با بیدل را مدیون انقلاب اسلامی است اظهار کرد: با انقلاب بود که تحولی در فضای شعری ما پدید آمد و راه برای آشنایی با بیدل هموار شد. این تحول اینگونه بود که شعر فارسی در اواخر دوران قاجار به تکرار و کلیشه مبتلا شده بود، درست است که پرچمداران بزرگ دوره بازگشت هم حضور داشتند اما وضعیت غالب درگیری با همان کلیشه های معمول بود. در برابر چنان تکرارهای دل آزار در شعر، شعر نیمایی آمد در نتیجه هم زبان عوض شد و هم قالب. اتفاقی که بعد از انقلاب افتاد این بود که شاعران ما به زبان شعر قبل از انقلاب تمایل بیشتری نشان دادند اما به شکسته شدن قالب روی خوش نشان ندادند. یعنی طبع ایرانی، شعر موزون را که موسیقی کلام دارد رها نکرد و به دنبال آن قالب هایی را که به بی وزنی تمایل داشتند، رها کردو شعر به مثنوی، غزل و رباعی برگشت اما  شاعران زبان را به زبان قاجار، صفوی و سبک عراقی برنگرداندند، بلکه تحول زبانی شعر نیمایی را جلا دادند.

حداد عادل با بیان اینکه زبان شعر نو، در شعر بعد از انقلاب در سبک هندی و آثار بیدل سابقه داشته است افزود: در این چند دهه درباره زبان و سبک بیدل و نزدیکی آن با شعر نو کتاب‌های نوشته شده است. همچنین در دهه‌های قبل شاعرانی مثل سیدحسن حسینی، علی معلم، شفیعی کدکنی و قزوه در بیان هنرمندی بیدل تلاش کرده و کتاب‌هایی نوشته‌اند.

وی در ادامه گفت :در چند دهه اخیر شاهد بوده ایم که آثار بسیاری در رابطه با سبک هندی، شعر بیدل و مقایسه اش با شعر شاعران نوپرداز قبل و بعد از انقلاب منتشر شده است. در کتابخانه من ِ ناآشنا با بیدل ۱۸ کتاب درباره او وجود دارد که همه شان در سه، چهار دهه اخیر چاپ شده است و آثاری از استاد شفیعی کدکنی، مرحوم سیدحسن حسینی، علیرضا قزوه و … هستند.

رئیس فرهنگستان ادب و زبان فارسی سپس درباره فایده آشنایی با بیدل گفت: این آشنایی دو فایده برای همه ایرانیان دارد. یکی درک عظمت بیدل است که مانند کوه یخی پنهان مانده در اقیانوس است. تنها یک دهم آن از آب بیرون آمده و بقیه آن زیر آب است. بیدل شاعری است که حدود یکصد هزار بیت شعر از او به جا مانده است.  این فایده، هنرمندی بیدل است.

حدادعادل گفت: دومین فایده آشنایی با بیدل درک عظمت زبان فارسی است. مردی مانند بیدل که زبان مادری اش بنگالی بوده آنچنان بر فارسی مسلط شده که تا این اندازه توانسته در شعرش مفاهیم پیچیده، ظریف و عرفانی را بیان کند. این درسی برای ماست که قدر این زبان را بدانیم.

در ادامه حدادعادل دو غزل کوتاه از بیدل دهلوی خواند و از نشان و خط نوشته بنیاد بیدل رونمایی به عمل آمد. این نشان و خط نوشته به قلم حمید عجمی و غلامرضا امیرخانی نوشته شده اند.

همچنین علی معلم دامغانی رئیس فرهنگستان هنر درباره سبک و شعر بیدل سخن گفت و افزود: سنت شعر بیدل همان سنت شعر سعدی و حافظ است. افتتاحیه بنیاد بیدل موجب ایجاد پیوند بین شهرهای ایران، افغانستان و هندوستان می شود و دوباره ما را به هم نزدیک خواهد کرد.

در ادامه این برنامه لوح بنیاد بیدل توسطحجت الاسلام و المسلمین محمدی گلپایگانی و دیگر مسئولان حاضر در برنامه رونمایی شد و از کتیبه بنیاد بیدل هم پرده‌برداری به عمل آمد.

انتهای پیام/