خودتان باشید نه مقلد و شبیه شاعران دیگر

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، پنجمین دوره آموزشی شعر جوان اسلامی، سومین روز خود را در شهر خرم آباد استان لرستان می گذراند. شاعران جوان انقلاب اسلامی، برای کسب تجربه بیشتر در عالم شعر، و هم نفس شدن با شاعران جوان دیگر، و همچنین اساتید و شعرای مطرح کشور، در کلاس های مختلف آموزشی، برنامه های تفریحی و فرهنگی شرکت می کنند.

شعر، یک رویداد احساسی شناختی است

ولیئی، در ابتدای سخنان خودش، به ارائه تعریفی از شعر پرداخت. ولیئی گفت: در حوزه علوم انسانی، تعاریفی که ارائه می شود ثابت نیستند. اگر بخواهیم به تعریف شعر بپردازیم، به تعداد شاعران اصیل و واقعی، تعریف شعر داریم ولی تعریفی که بیشتر بر سر زبانها می چرخد، این است که شعر، یک حادثه و رخداد زبانی است.

ولیئی ادامه داد: زمانی رایج بود، فکر همان زبان است یا برعکس. می شود گفت که تفکر و اندیشیدن، یک گفتگوی درونی ست ولی مطالعات اخیر در حوزه روانشانسی زبان نشان می دهد که آدمی میتواند بدون زبان نیز بیاندیشید.

وی در ادامه صحبت‌هایش، به تعریف شعر از دیدگاه خودش پرداخت و گفت: شعر یک رویداد احساسی شناختی ست. این رخداد، در فرد ایجاد می شود و ممکن است به مرحله ظهور زبانی برسد یا نه. کسانی هستند که زیست درونی شان شاعرانه است ولی تابحال یک بیت شعر نگفته اند. از طرفی دیگر، کسانی هم بوده اند که در تمام طول عمر خودشان شعر بافته اند ولی لحظه ای شاعرانه نزیسته اند.

شعر، برانگیختگی است و ارادی نیست

شاعر ” ترنم داوودی سکوت” گفت: شاعر باید بخواهد که از طریق احساس، جهان را بشناسد. طبع و سرشت شاعرانه جرقه ای در انبار ذهن شاعر ایجاد می کند، میزان پایداری آتش شعر، بسته میزان هیزمی ست که در انبار ذهن شاعر یافت می شود. ولیئی سخن خود را با مثالی تکمیل کرد و گفت: فرض کنید، در ۳۸ سالگی، شمس پیدا می شود و در انبار ذهن مولوی آتشی می اندزاد. به عقیده بدیع الزمان فروزان فر، مولوی پژوه بزرگ، مولوی تمام امهات کتب زمانه خود را خوانده بود. پس، انبوهی از هیزم، در ذهن مولوی بوده که حاصل جرقه ی شمس، ۲۶ هزار بیت مثنوی و ۴۰، ۵۰ هزار بیت غزل می شود.

ولیئی تصریح کرد: شاعر باید آمادگی حکمتی، علمی و معرفتی آن اخگر و جرقه را داشته باشد. اگر شاعر، زمینه شناختی و معرفتی نداشته باشد، شعر ، یک پدیده احساسی خواهد بود یا یک های و هوی. البته که بخشی از کار شاعر، خواندن و مطالعه است و بخش دیگر، چنان که مولوی می‌گوید، ریاضت باطنی برای صیقل دادن آینه وجود و تلقی و گرفتن حقایق عالم است.

هنرمند باید اهل تفنن باشد

ولیئی در ادامه به بحث مهمی در شعر معاصر اشاره کرد و گفت: اهتمامی شاعران کلاسیک ما در علوم داشتند، شاعران معاصر ندارند. شاعر نباید تک بعدی باشد و یکی از علت های تک بعدی بودن شعر معاصر و فقر اندیشه در این است که شاعران فقط شعر مطالعه می کنند. هنرمند باید اهل تفنن باشد. یعنی به همه دانشها، شاخه به شاخه بپردازد. باید در همه دانشهای بشری، معرفت عمومی داشته باشد.

اصلی ترین مسیر خلاقیت و آفرینش گری، تمایل است

بحث دیگری که شاعر نام آشنای روزگار ما به آن پرداخت، خلاقیت بود. به عقیده ی او، یکی از ابزاهائی برای شعر و شاعر که میتواند صدای متفاوتی برای اثر قائل شود، خلاقیت است. اصلی ترین مسیر خلاقیت و آفرینش گری، تمایل است. تمایل، بنیاد ذاتی خلاقیت است. بعد از تمایل، اصل دیگر خلاقیت، تفرّد است. به تعبیر آیه ای از قرآن کریم، خداوند متعال، نخواست همه را مثل هم بیافریند. ولیئی افزود، جهان هستی پر است از تنوع و خداوند در تنوع، حکمت ها دارد.

وی تاکید کرد: شاعر باید خودش باشد، نه مقلد و شبیه دیگری و این کار، عجیب دشوار است. از منظر ولیئی، شاعر باید راه ورود به عالم خویش را بیابد که هر عالمی متفاوت است و در برگشت از این عالم، که منجر به خلق اثری هنری خواهد شد، آن اثر، اصیل، متفاوت و ماندگار خواهد شد. واقعیتی که در تفرد مشهود است اینکه هر کسی که به فردیت خودش برسد، غریب می شود. برای پیدا کردن خود، خلوت یکی از مهم ترین مسائل است. خلوت، عاملی است که آدمی بیگانگان را از درون خویش بیرون می راند و خودش را در می یابد.

اولین بازخورد سخن شاعر، در خود اوست

قربان ولیئی، در پایان کلاس آموزشی شعر جوان انقلاب اسلامی، گفت: وقتی شاعر سخنی می گوید یا شعری می نویسد، ممکن است این شعر یا سخن، دست او را بگیرد، یا پایش را قلم کند. به این دلیل که اولین بازخورد سخن شاعر، در خود اوست. شاعر وقتی از تاریکی حرف میزند تاریکی دامن اش را خواهد گرفت و وقتی حرفی از نور به میان می آورد، نور، دامنگیر او خواهد شد.

انتهای پیام/