غیبت اندیشه و معنویت در شعر معاصر هراس‌آور است

به گزارش خبرگزاری تسنیم، روز گذشته، دومین روز از اردوی زنجان بانوان شاعر عضو دورۀ آفتابگردان‌ها به همت موسسه شهرستان ادب برگزار شد. از جمله برنامه های روز دوم این اردوی ادبی کلاس «سنت و نوآوری در شعر معاصر» با تدریس زهیر توکلی از شاعران و منتقدان مطرح کشور بود. کلاسی که نام خود را از کتاب معروف مرحوم دکتر قیصر امین پور وام گرفته بود.

در دومین روز برگزاری پنجمین دوره آموزشی شعرجوان انقلاب اسلامی که با حضور بانوان شاعر از سراسر کشور برگزار شد، سرایندۀ کتاب «میخانقاه» درخصوص نوآوری برپایه سنت در شعر معاصر گفت: سنت ونوآوری دو چیز جدا از هم نیستند؛ چرا که اگر سنتی وجود نداشته باشد، آن سنت مرده و به تاریخ پیوسته و اگر وجود داشته باشد، پس نو است؛ چون نوآوری درآن صورت می‌گیرد.

توکلی افزود: سنت بدون نوآوری زنده نمی‌ماند و اگر سنت بازتولید نشود، خواهد مرد. جدال برسر سنت و نوآوری از دوران مشروطه به بعد شکل گرفته است. با توجه به اینکه هر انقلابی با خود ادبیاتی را می‌آورد، در دوران مشروطه شاعران مجبور بودند زبان شعر را به زبان کوچه و بازار نزدیک کنند تا مردم معانی و مفاهیم مورد نظرشان را بهتر بفهمند؛ چراکه اشعار خانقاهی و درباری ظرفیت این که مردم را جذب کنند، نداشتند.

توکلی در ادامه با یاد از دکتر شفیعی کدکنی گفت: او بهترین استاد ادبیات فارسی در حال حاضر دنیاست و در کتاب سال‌های اخیر خود با چراغ آیینه گفته اند که شعر نو، ذیل ترجمه است.

توکلی افزود: سنت مثل موجودی زنده است که باید با او تعامل و گفت‌و‌گو کرد اما نمی‌شود به او گفت نباش. اگر افرادی مثل اخوان نبودند و نمونه‌هایی مثل زمستان را نمی‌سرودند، شعر نیمایی به این زودی تثبیت نمی‌شد. شعری نو است و می تواند موج ایجاد کند که صورت و معنای آن با هم نو شده باشند.

قربان ولیئی: غیبت معنویت، بحران شعر معاصر

از جمله برنامه‌های روز دوم اردوی زنجان بانوان شاعر عضو پنجمین دورۀ آفتابگردان‌ها، کارگاه آموزشی «شعر و معنویت» با تدریس قربان ولیئی، شاعر و استاد دانشگاه بود. ولیئی در ابتدای این نشست گفت: غیبت اندیشه و معنویت غیبت هراس‌آوری در شعر معاصر است. شعر اتفاقی‌ است که در احساس یا عاطفه می‌افتد و در زبان خود را نشان می‌دهد. توانش زبانی و طبع شاعرانه این اتفاق را به شعر می‌کشد.

سرایندۀ مجموعه شعر «لحظۀ جهان» افزود: نخستین سخن‌ها شعر بوده است. شعر دوباره نامیدن اشیا است و توفیق در نامیدن دوباره کار شاعران برجسته است. شاعر چنان اشیا را نشان می‌دهد که گویی اولین‌بار است می‌بیند. شاعران پس از انبیا برای ابلاغ معنویت برگزیده شده‌اند.

ولیئی آغاز معنویت را رجوع به خود و کشف خود دانست و برخی ویژگی های شخصیت معنوی از جمله تجربیات معنوی، شفقت، دوری از کینه ورزی، حدیث نفس، اهل مدارا بودن، صلح طلبی، در حال زندگی کردن و ابتهاج را برشمرد و تشریح کرد. همچنین این شاعر از راه‌های رسیدن به معنویت، به همنشینی با انسان‌های معنوی و تمرین برای رسیدن به حالات ذکر شده اشاره کرد.

حدادیان: شاعر مذهبی باید پل بین مردم و اهل‌بیت(ع) باشد

همچنین در دومین روز میزگردی درمورد شعر آیینی با حضور سعید حدادیان و میلاد عرفان‌پور با شاعران دوره پنجم برگزار شد. در این میزگرد ادبی به موضوعاتی چون چیستی شعر آیینی، چگونگی سرایش شعر آیینی و اوزان بارز شعر آیینی پرداخته شد.

حدادیان در این نشست گفت: منزلت واژه را معنای تحت‌اللفظی می‌گوییم. گاهی دو واژه کنار هم قرار می گیرند که هم پوشانی ندارند، ولی ترکیباتی مانند “شعر آیینی” یا “انقلاب اسلامی” ترکیباتی هستند که در ابتدا واژه اول باید به مقام خود برسد. در شعر آیینی ما ابتدا باید به شعر برسیم و مهر شعر بودن را خورده باشد. شعر آیینی از یک چهارچوب روایت می کند و در قاعده ی این چهارچوب مسئولیت دارد.

سراینده مجموعه شعر «همیشه باران» افزود: شعر مذهبی وقتی به تعالی می‌رسد که نتیجه ارتباط عالی با اهل بیت(ع) باشد. شاعران مذهبی حقیقی کسانی هستند که بین مردم و اهل بیت(ع) ارتباط برقرار می‌کنند. البته آیین از نظر لفظی، لفظ مانعی نیست. شعر در فضای آیین بودایی هم شعر آیینی محسوب می‌شود.

در ادامه نیز میلاد عرفان پور گفت: شاعران نباید به محتوای خاصی محدود شوند، چنانچه سعدی در موضوع عاشقانه، عطار در مناجات، و وعظ مولانا برجسته‌تر است با این وجود شاعران یاد شده در موضوع خاصی محدود نبودند.

سرایندۀ کتاب «ناخوانده» در شاعران معاصر نیز به مرحوم قیصر امین پور اشاره کرد که در زمینه‌های مختلف اجتماعی، عاشقانه و … با موفقیت به سرایش پرداختند.

در بخش پایانی جلسه سعید حدادیان شاعر و مداح اهل بیت (ع) رمز دریافت معنویات و ارتباط برای سرودن شعر آیینی را استادگرایی و فضاسازی عناصر برجسته عنوان کرد و در آخر این جلسه معنوی را با تلاوت مناجاتی زیبا به پایان رساند.

انتهای پیام/