موانع خلاقیت در مدرسه

محیط‌های آموزشی که نوآوری و پرورش خلاقیت را در درجه اول کار خود قرار می‌دهند. خلاقیت و نوآوری، ترغیب و تشویق می‌شود. مربی در چنین محیط‌های آموزشی با انگیزه و فعال است و حتما با برنامه‌ریزی و طرح درس مناسب به کلاس درس می‌رود و به یادگیری گروهی تاکید می‌شود. در چنین محیطی دانش‌آموزان با نشاط و با ذوق مشغول فعالیت‌‎های خود هستند و اعتماد به نفس در آنها در سطح بالایی قرار می‌گیرد.

برخی از موانع خلاقیت  در محیط‌های آموزشی

“تاکید زیاد بر نمرات کلاسی و ملاک قرار دادن این نمرات برای خوب یا بد بودن دانش‌آموز “، این یکی از مسایل شایع است که مانع بزرگی بر سر راه تفکر خلاق بشمار می‌آید در این موقع دانش‌آموز تصور می‌کند که کسب نمره بیشتر مهم است و کسب آن را مهم‌ترین هدف خود در نظر می‌گیرد و به همین دلیل در تلاش برای رسیدن به آن جلو می‌رود .و می‌کوشد بالاترین نمره را کسب نماید در چنین صورتی کوشش برای خلاقیت و نوآوری  معنایی نخواهد داشت. عدم پذیرش نظرات بدیع و عادت به تجربیات تکراری و معمولی مانع رشد خلاقیت می‌گردد. دانش‌آموزی که تفکر خلاق دارد و انگیزه بسیار برای ایده‌های جدید و تازه از خودشان می‌دهد چنین محیطی برایش ناراحت کننده خواهد بود، چرا که افکارش به خاطر غیر معمول بودن مورد بی‌اهمیتی قرار می‌گیرد.

مهم‌ترین موانع خلاقیت در مدرسه

• ایجاد خود‌پنداری ضعیف در دانش‌آموزان
• اجازه‌ی اشتباه ندادن به دانش‌آموزان و توبیخ اشتباه‌ها
• ایجاد رقابت بین دانش‌آموزان
• مقایسه دانش‌آموزان و عملکرد آن‌ها با یکدیگر
• اجازه ابراز عقیده ندادن به دانش‌آموزان
• عدم توجه به پرورش قدرت تخیل در دانش‌آموزان
• عدم ایجاد فرصت لازم برای ابداع و ابتکار دانش‌آموزان
• تاکید بر اطلاعات و تابعیت دانش‌آموز
• بی‌توجهی به کنجکاوی و سوالات دانش‌آموز (حسینی،۱۳۷۸: ۳۳).

بستر رشد و خلاقیت، جو حاکم بر محیط آموزشی است. اگر مدرسه از جوی مناسب و حمایت‌کننده برخوردار باشد معلم احساس امنیت کرده و با آسودگی خیال می‌تواند  به ارائه‌ی طرح‌های جدید بپردازد. مدرسه خلاق به عنوان یک اجتماع یادگیری همواره در حال کار است (حسینی ،۱۳۹۴ :۲۳ ). هامفریز و رو ( ۱۹۹۳ ) بر این باور است که تنوع و فضای فیزیکی محیط آموزشی کودکان و نوجوانان می‌تواند فرصت مناسبی جهت ادراک، تخیل و تفکر خلاق برا ی آن‌ها فراهم آورد (به نقل از همان :۳۷ ).

منابع:

حسینی ، افضل السادات ( ۱۳۹۰ ) یادگیری خلاق کلاس خلاق ، انتشارات آموزه ، چاپ پنجم.

Humphries,S.,Rowe,S.(1993).The Big Science Book : Materials and forces
(london :Forbes Publication )