گلایه مجید مظفری از کم‌توجهی به استفاده از تصاویر مستند: متولیان فرهنگی باید به میدان بیایند

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، مجید مظفری با نیم قرن تجربه بازیگری در نقش‌های متعدد که در امر تهیه‌کنندگی و کارگردانی نیز فعالیت دارد، یکی از دغدغه‌هایش به تصویر کشیدن دیدنی‌ها و جاذبه‌های پایتخت در فیلم‌هایش است.

این بازیگر باسابقه سینما و تلویزیون در گفتگو با خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، اظهار کرد: پخش مستند‌های برگزیده از تلویزیون وقتی خوب است که نگاه جدی ما را به مستند، تغییر ندهد. از آن‌جا که تلویزیون در دسترس‌تر است و بدون هزینه و زحمتی می‌شود مستند‌ها را در آن به تماشا نشست ولی این امر نباید موجب تنزل سلیقه مخاطب و در نتیجه پرداخت قوی مستندساز شود. 

وی با تاکید بر این که هرچه مستند سخت‌تر باشد، در شکوفایی کشور موثرتر است، افزود: خوشبختانه ما زمینه‌های طبیعی، صنعتی و گردشگری فراوانی در کشور برای به تصویر کشیدن داریم. صد البته  وجود مستندسازان توانمندی که با نگاه خلاقانه می‌توانند به این موضوعات بپردازند را نباید نادیده بگیریم. در کنار هم قرار گرفتن این عناصر می‌تواند مستندهای جذابی را از کشورمان به جهانیان عرضه کند.  

مظفری ادامه داد: به اعتقاد من، ما در دهه پنجاه، صنعت فیلم مستند قوی داشتیم و کارگردانان به نامی در تولید و ساخت مستندهای آن زمان نقش موثر و سازنده‌ای داشتند. ساخت مستند برای فیلم ساز آن زمان بسیار جدی بود و بهای بیش‌تری به مستند داده می‌شد اما امروزه با وجود پیشرفت ابزار و داشتن مستندسازهای خوش ذوق و تحصیل کرده، خیلی به این مقوله بها داده نمی‌شود.

این بازیگر که سابقه تهیه کنندگی و کارگردانی نیز دارد، با اشاره به جنبه‌های اقتصادی و صنعتی مستند پرداخت و توضیح داد: نقش مثبت و سازنده مستندها را در معرفی یک کشور نباید ندیده گرفت، یک مستند خوش ساخت می‌تواند انعکاس خوبی را هم در داخل و هم در خارج برای مخاطبان خود داشته باشد. یک فیلمساز خوش ذوق می‌تواند با پرداختن به چشم اندازها و جاذبه‌های گردشگری، نقش موثری در جذب توریست و رونق صنعت گردشگری ایفا کند.

وی با اشاره به سختی‌های مستند و استفاده از تصاویر مستند حتی در فیلم‌های سینمایی و تله فیلم‌ها، بیان کرد: امروز در سینمای جهان استفاده از تصاویر دیدنی‌ها و جذابیتهای گردشگری باب شده است ولی متولیان فرهنگی ما مثل میراث فرهنگی یا وزارتخانه‌هایی چون وزارت صنایع، متاسفانه نگاه مثبت کمتری به این قضایا دارند که این کار هنرمندان را سخت می‌کند.      

هنرمند پیشکسوت سینما و تلویزیون افزود: امروز ما برای تصویربرداری پروژه‌های سینمایی در نقاط دیدنی و شاخص همین تهران با مشکل مواجه هستیم، چه برسد به اینکه بخواهیم از این مکان‌ها مستند بسازیم؛ مثلا بارها پلان‌هایی را در جاهایی چون پل طبیعت، موزه، فرودگاه بین‌المللی، پارک جنگلی یا دریاچه چیتگر طراحی کرده‌ایم  ولی آن‌چنان ما را درگیر بروکراسی‌های اداری، نامه‌نگاری و کسب مجوز از ارگان‌های مختلف کردند که در کل قید تصویر برداری در آن مکان زیبا که شاخصه فرهنگی و توریستی داشت را زدیم.

مجید مظفری خاطر نشان کرد: چندی پیش یک کار تلفیقی مستند به همراه موسیقی داشتم که قرار بود تصاویر آن را در پل طبیعت ضبط کنیم. با وجود اینکه مجوزهای مختلفی را کسب کرده بودیم حتی به زاویه تصویر برداری ما هم ایراد گرفتند، بحث امنیتی را پیش کشیدند و آخر سر هم  گفتند که برویم و از آن سوی پل تصویر بگیریم! 

او به برنامه های مستند دیگر کشورها اشاره کرد و ادامه داد: من یک مستند خارجی را دنبال می‌کنم که در آن با بهانه آشپزی به مناطق مختلفی سفر می‌کنند و جذابیت‌ها و دیدنی‌های کشورشان را به تصویر می‌کشند. اتفاقا ایده‌ای به ذهنم رسید که می‌شود با همین آشپزی منطقه دیدنی قشم، آداب و رسوم، گویش، لباس و پوشش زیبای آن جا را به تصویر کشید ولی افسوس که گرفتن مجوز تصویربرداری در آن مناطق یا منطقه‌های مشابه مانند خارک، عسلویه، مناطق نفتی و … بسیار سخت و با مشکلات زیادی همراه است.  

این هنرمند با تاکید بر اینکه «مستند ما چیزی از مستند جهان کم ندارد» گفت: در حال حاضر ما هم مستندساز خوب داریم و هم امکانات فنی در خور. تنها مشکل ما همین کم لطفی در نگاه مسئولان است که می‌بایست قدری دست هنرمندان و فیلمسازان  را باز بگذارند و برخی از ضوابط اداری را تعدیل کنند تا فیلم‌سازان با انرژی بیشتری به خلق اثر از سرزمین‌شان بپردازند.

مجید مظفری که خود ازعلاقه مندان و دنبال کنندگان فیلم‌های مستند است و گویندگی نریشن چند مستند را در کارنامه کاری خود دارد، در ادامه متذکر شد: به دلیل همین محدودیت‌ها، معمولا مستندسازی و تصویر برداری در برخی مناطق خاص به افراد خاصی که معمولا در آن مناطق کارمند هستند و بیشتر نگاه اداری دارند، معطوف شده است. در نتیجه معمولا فیلم‌ها و تصاویر منتشر شده از این گونه مناطق تکراری  و خلاقیت بصری در آن‌ها کم است که با یک بازنگری می‌توان از ایده‌های خلاق و استعدادهای جوان در معرفی این مکان‌ها بیشتر و بهتر بهره برد.

بازیگر فیلم‌های ماندگار «جنگ نفتکش‌ها» و «کشتی آنجلیکا» هم‌چنین ابراز کرد: زمانی عده‌ای نگران پخش سریال‌های نمایش خانگی بودند که با آمدن آن‌ها بیننده سریال‌های تلویزیون کم می‌شود یا اگر تله فیلم ساخته شود دیگر کسی سینما نمی‌رود ولی هر کدام از این‌ها جایگاه خود را دارند. مسلم است که مدیوم تلویزیون با مدیوم سینما متفاوت است ولی هر یک محاسن و معایبی دارند؛ مثلا زمانبندی برای دیدن فیلم در تلویزیون دست ما نیست ولی برای سینما باید خودمان وقت بگذاریم و زمان دیدن فیلم را تعیین کنیم و بهایی بپردازیم. 

او در ادامه توضیح داد: چه بسا این اختصاص وقت و هزینه ارزش دیدن آن فیلم را بیشتر کند یا بالعکس. وقتی فرصتی برای رفتن به سینما نداریم، به راحتی در منزل بتوانیم فیلم دلخواه خود را تماشا کنیم. بنابراین رد یا تایید هریک از این قاب‌ها دلیل بر انتخاب مطلق دیگری نیست ولی بسته به زمان و مکان، هر یک می‌تواند خوبی‌ها و بدی‌های خود را داشته باشد.

مجید مظفری پخش فیلم‌های مستند را در قاب تلویزیون مثبت دانست و در ادامه گفت: دیدن فیلم‌های مستند در تلویزیون غیر ارادی است و هیچ هزینه‌ای هم ندارد، اما از محسنات پخش مستند‌های برگزیده در سینما هم نباید غافل بود چرا که رویداد‌های بزرگی چون جشنواره فیلم فجر در اعتبار بخشی به مستند‌ها می‌توانند نقش مهمی را ایفا کنند و البته از تب و تاب فضای جشنواره و حس فیلم دیدن در آن برهه زمانی و انگیزه بخشی برای مخاطب و در نهایت فیلم ساز، نباید غافل شد.  

وی همچنین به تعامل مسئولان و هنرمندان اشاره کرد و در پایان یادآور شد: جشنواره‌ها در هر قالبی می‌توانند بستر مناسبی برای تعامل هنرمندان و مسئولان شهرهای مختلف با یکدیگر باشند. از آنجا که سوژه‌های طبیعی، فرهنگی، صنعتی در شهرهای دیگر متنوع‌تر است، می‌شود همین جشنواره مستند را به آن جا کشاند تا مسئولان و هنرمندان مستند ساز بیشتری جذب این اتفاق فرهنگی شوند و در تعامل با یکدیگر به ایده‌های جدیدی برسند. 

گفتنی است جشنواره مستند سیما از ۱۵ تیر با پخش مستندهای پذیرفته شده در بخش مسابقه کار خود را در شبکه مستند آغاز کرده و پخش این آثار تا اواخر شهریورماه ادامه خواهد داشت.

مراسم اختتامیه جشنواره مستند در مهرماه برگزار خواهد شد.

انتهای پیام/