«ایران، خانه افغانستانی‌هاست»؛ یعنی محدودیتی نباشد/ ما برای مهاجرین اردوگاه نزدیم

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، شنبه شب، سومین قسمت از برنامه تلویزیونی «وطندار» روی آنتن شبکه افق رفت. حجت الاسلام و المسلمین حسین ابراهیمی نماینده سابق امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب در افغانستان مهمان این برنامه بود که به تبیین جایگاه مهاجران در دیدگاه ایشان پرداخت.

حجت الاسلام و المسلمین ابراهیمی در ابتدای برنامه با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب اسلامی بر «تکریم» مهاجران افغانستانی تأکید دارند، گفت: جایگاه افغانستانی‌ها در نگاه رهبر انقلاب اسلامی بسیار بلند است. ایشان معتقدند افغانستانی‌ها به خانه‌ی خودشان هجرت کرده‌اند. ایشان  وقتی این طور سخن می‌گویند در حقیقت به این معناست که مرز را ندیده می‌گیرند و این دقیقاً همان چیزی است که در اسلام است. ما امت واحده اسلامی هستیم. وقتی کلمه امت گفته می‌شود، دیگر مرز مفهوم پیدا نمی‌کند.

ابراهیمی ادامه داد: من از دوران طولانی که در خدمت حضرت آقا و به دستور ایشان در خدمت مردم مظلوم افغانستان بودم با سران گروه‌ها و چهره‌های سیاسی و فرهنگی و علما ارتباط داشتم. دو سال بطور مستمر کار کردم و دوران سختی را پشت سرگذراندم. از دوران نجیب خان بطور غیر رسمی به عنوان یک مولوی وارد افغانستان شدم؛ آن زمان، مرزها مشکل داشت و یک ماه طول کشید تا از طریق پیشاور، پکتیکا و غزنین  توانستم تا مرکز افغانستان بروم.

نماینده سابق رهبر معظم انقلاب در افغانستان با بیان اینکه گاهی درباره مهاجران افغانستانی در ایران مشکلاتی پیش آمد و برخی مسئولان ناآگاهانه این اتفاقات و خطاهای فردی را به کلیت جامعه مهاجران تعمیم دادند، گفت: در هر قوم، ملیت و جمعی، افراد خوب و بد وجود دارند چه ایرانی چه افغانستانی. اما دلیل نمی شود این تصویر به صورت کلی درباره همه مهاجران ارائه شود.

ابراهیمی خاطر نشان کرد: در مهاجرت که دشواری‌های زیادی وجود دارد. من معتقدم جامعه ایرانی، ملت افغانستان را نشناختند. من ۲۲ سال با این مردم کار کردم. مردمی کریم، آقا مسلک، بزرگوار، مهمان‌واز، به شدت دارای حمیتِ ملی و اسلامی هستند که این در افغانستان موج می‌زند. بحث اسلامیت در افغانستان یک مسئله مهم است. دین‌داری و پایبندی شیعیان و اهل سنت افغانستان به اعتقادات اسلامی در کل جهان اسلام کم نظیر است. شجاعت آن‌ها فوق العاده مهم و زبانزد است.

جامعه ایرانی، ملت افغانستان را نشناختند

نماینده سابق رهبر معظم انقلاب در افغانستان به نقل از یک شاعر افغانستانی گفت: مهاجر پرنده نیست که از این شاخه به آن شاخه پریده باشد. وقتی یک انسان از خانه خود هجرت می کند مانند برگی است که از درخت جدا می شود، اگر از او مراقبت و مواظبت نشود زیر پا له می‌شود. واقعیت امر این است که حقوق مهاجرین به ادله‌های مختلف در بخشی از ده‌های میانی و پایین کشور ما رعایت نشده که این باید جبران شود.

ابراهیمی در ادامه به بازخوانی سیره امام خمینی (ره) در تعامل با ملت افغانستان پرداخت و گفت: در دهه۶۰ و درست در روزهای دفاع مقدس و جنگ نابرابری که با واسطه صدام علیه ما تحمیل شد و همه ابرقدرت‌های شرق و غرب پشت سر او ایستادند من در جریان بودم که دیپلمات‌های شوروی به ایران می آمدند و می رفتند و یکی از پیشنهاداتشان به امام (ره) این بود که اگر چنانچه دست از حمایت ملت افغانستان بردارید این موشک‌هایی که به صدام می‌دهیم را متوقف می‌کنیم که امام خمینی(ره) فرمودند که ما دست از حمایت ملت مظلوم افغانستان بر نمی‌داریم ولو این موشک‌ها با همین کثرت بر سر ما بریزد.

او ادامه داد: امام رضوان الله با تمام افرادی که در طول تاریخ اسلام دنبال اصلاح بودند، متفاوت بود. امام و نهضت امام(ره) در نگاهی که به جامعه محرومان، مستضعفین و توده های مردم داشتند با دیگران متفاوت بودند. دیگران عموماً سراغ سران می رفتند. مثلا سیدجمال برای روشنگری خیلی زحمت کشید اما سراغ سران کشورها رفت و آخر هم خودش گفت: من بذر را در شوره زار ریختم و ثمری نبردم. اما امام(ره) توجه‌اش به توده های مردم بود. همین دیدگاه امام موجب شد تا انقلاب اسلامی به نتیجه برسد در سرتاسر جهان حامی پیدا کرد و حضرت آقا هم همین خط را ادامه دادند و الان هم می بینیم در تمام جهان، انقلاب اسلامی پایگاه و جایگاه دارد. علتش هم حمایت از مظلومان بود.

نماینده سابق رهبر معظم انقلاب در افغانستان با اشاره به ۲ حدیث از پیامبر اسلام ادامه داد:  رسول الله (ص) می‌فرمایند «هرکس شب اش را صبح کند و در فکرش این نباشد که مشکل مسلمین را حل کند، مسلمان نیست» و در جای دیگر هم می‌فرمایند که «اگر مسلمانی فریاد کمک خواستن کسی را بشنود چه آن فرد، مسلمان باشد چه غیرمسلمان و به او کمک نکند، مسلمان نیست.» انقلاب اسلامی ایران هم بر همین اساس شکل گرفته و امام، چنین انقلابی را رهبری کرد و امروز هم مقام معظم رهبری نگاهشان به همه مسلمانان چه افغانستانی چه غیر افغانستانی همین است.

او با بیان اینکه در این نگاه قوم، قبیله و مذهب مطرح نیست، گفت: با تکیه بر این نگاه است که ما فلسطین را حمایت می کنیم در حالیکه یک نفر شیعه ندارد. هر جا که فریاد مظلومی بلند باشد، انقلاب اسلامی وظیفه خودش می داند که حمایت کند و درباره افغانستان این مسأله یک ویژگی‌های دیگری دارد که بر اهمیت آن می‌افزاید. غیر از این که فرهنگ ما یکی است، زبان ما یکی است و تقریبا می شود گفت، افغانستان و ایران از زمان قدیم با هم عجین بوده و هیچگاه از هم جدا نبوده‌اند.

نماینده سابق رهبر معظم انقلاب ادامه داد: حضرت آقا دستور دادند مهاجرین را تکریم کنید و بعد از تکریم، آن‌ها را در رسانه‌ها مطرح کنید، دانشمندان و صاحب نظرانشان را دعوت کنید، بیایند در رسانه‌ها حرف بزنند. در هر کشور نخبگانی در کنار توده‌های مردم وجود دارند، این‌ها باید در رسانه‌های ایران حاضر شوند.

رهبری دستور دادند؛ بعد از تکریم، مهاجران افغانستانی را در رسانه‌ها مطرح کنید

ابراهیمی در پاسخ به این سؤال که این نگاه آرمانی را بسیاری می‌پسندند اما گرفتاری‌ها از جایی آغاز می‌شود که این نگاه عمومیت نیافته و در عرصه عمل شاهد برخی تلخی‌ها و کارشکنی‌ها هستیم، گفت: در هر سیستم و هر کشوری بعضاً دیده می‌شود که نگاه‌های بالا و پایین باهم متفاوت است. در رده‌های بالا دید، عالی است، همه جا را می بینند و یک جانبه نگر نیستند اما در رده پایین مشکلاتی پیش می‌آید که به جهت بی اطلاعی از نگاه مسئولان رده بالاتر است و باید اصلاح شود.

در ادامه برنامه به دستور مهم رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر تحصیل فرزندان مهاجران افغانستانی در ایران اشاره شد که فراتر از عرف و قوانین پناهندگی سازمان‌های بین المللی ایشان دستور داده بودند که حتی فرزندان مهاجران غیر قانونی هم در ایران باید درس بخوانند که حجت الاسلام و المسلمین ابراهیمی در این باره گفت: این اتفاق امر مهمی بود. در عرف بین المللی کسی که حضورش در کشوری قانونی نباشد، تحصیل بچه‌اش معنایی پیدا نمی‌کند اما با دستور رهبر معظم انقلاب اسلامی که فرمودند، هیچ دانش آموز واجب التعلیمی نباید از تحصیل باز بماند و تا وقتی هستند ولو اینکه مجوز قانونی هم ندارند، باید درس بخوانند. این قضیه در کمیته فرهنگی دفتر حضرت آقا مورد بررسی قرار گرفت و از مسئولین خواسته شدند و دستور به این‌ها ابلاغ شد تا اجرا شود. لیکن حضرت آقا این دستور را چندسال قبل داده بودند که با تأخیر اجرا شد و دلیل آن هم این بود که تهیه آیین نامه‌ها و اجرای این مسأله کمی زمان‌ برد.

نماینده سابق رهبر معظم انقلاب در پاسخ به طرح دوباره این سؤال که گاهی برخلاف این نگاه انسانی و برابر به مهاجران افغانستانی، برخورد یک سرباز که برای گذراندن دوسال خدمت سربازی آمده تعیین کننده ماجراست و برخورد احتمالاً ناپسند او که نمونه هم دارد، شکل دهنده واقعیت‌ها شده است، گفت: متأسفانه این امری است که درباره خود ایرانی ها هم برخی مرتکب می شوند. خیلی از دستورات که داده می شود وقتی به رده پایین می رسد در اجرا دچار مشکلاتی می شود. این امر غیرعادی نیست هر چند که مطلوب هم نیست. در مورد مهاجرین هم معتقد هستیم که آن تصمیم گیران و تصمیم سازان اصلی نظرشان نسبت به مهاجرین این است که باید مدارا شود و قریب به مضمون به نقل از رهبر انقلاب می‌گویم که  ایشان خطاب به مهاجران در جایی گفتند من به وجود شما (مهاجرین) افتخار می‌کنم. اما خب این مشکلات هم هست و باید با دقیق‌تر کردن سیستم‌های نظارتی این مسیر را اصلاح کرد. وقتی رهبری نظام می گوید که من به شما افتخار می کنم این یک معنای وسیع دارد که باید زیر مجموعه بفهمد. این یعنی چه چیزی را باید درک کند؟ وقتی آقا انقدر احترام برای مهاجران قائل اند، زیر مجموعه هم باید محترمانه برخورد کند.

ابراهیمی با نقل خاطراتی از دیدار رهبر انقلاب با سران کشورهای اسلامی ادامه داد: یادم می آید زمان ریاست جمهوری، مقام رهبری وزیرانی به خدمت ایشان رسیدند، قبل ما جناب ربانی با حضرت آقا دیدار داشتند و این دیدار به طول انجامید و ما کمی معطل شدیم که گفتیم چه خبر است بعد گفتند آقای ربانی در ملاقات با رییس جمهور است. آن دیدار خیلی فراتر از معمول طولانی شد. وقتی جویا شدم دیدم که جو جلسه چقدر صمیمی بود. این نشان می دهد مقام معظم رهبری از همان ابتدا برای این مردم احترام قائل بودند.

نماینده سابق رهبر معظم انقلاب گفت: در کل باید بگویم آنچه که نظام درباره مهاجرین تدبیر کرده، عالی است. ما برای مهاجرین اردوگاه نزدیم. اصلاً بنا به گفته‌های مقام معظم رهبری، ایران خانه افغانستانی‌ها است. دروازه‌ها باز است. در ایران محدودیتی برای حضور مهاجرین در خانه‌شان وجود ندارد. یعنی طبق نگاه ایشان هر مهاجر افغانستانی هرجا خواست کار کند و با هر جایی ارتباط برقرار کند، مشکلی ندارد.

وقتی رهبری این‌قدر برای مهاجران احترام قائلند، زیر مجموعه هم باید محترمانه برخورد کند

حجت الاسلام ابراهیمی با اشاره به تشابه سیره رهبر معظم انقلاب و امام راحل در مواجهه با افغانستانی‌ها به ارتباط تنگاتنگ امام با ایشان اشاره کرد و گفت: حاج اسحاق پیشکار امام بود. او در مواردی جزو معتمدترین افرادی بود که فرمایشات امام را به دیگران انتقال می داد. آنقدر این اعتماد به افغانستانی‌ها در حد عالی بوده که نزدیک‌ترین فرد به امام یک فرد افغانستانی بود و حتی امروز هم کارهای زیر بنایی و حتی ساخت حرم امام(ره) را همین مهاجران افغانستانی انجام دادند و این کار مهمی است.
نماینده سابق رهبر معظم انقلاب  گفت: شما در هر تشکیلاتی در روزهای انقلاب بگردید، مهاجرین بودند و مشکلی نداشتند. اخیراً هم دستور  مقام معظم رهبری رسانه‌ای شده که ایشان دستور داده بودند که ایثارگران، خانواده شهدا و نخبگان اگر تقاضای تابعیت کنند، تابعیت ایران را به ایشان بدهند. اکنون همه رده‌ها موظف به رعایت این قانون هستند.

حجت الاسلام والمسلمین ابراهیمی در پاسخ به این پرسش که چرا مواضع و دستورات رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره مهاجران افغانستانی انقدر دیر رسانه‌ای می‌شود یا اصلاً رسانه‌ای نمی‌شود، گفت:  فرمایشات بد است که گفته شود و درست عمل نشود. ما بیشتر دنبال عمل هستیم بعد از آن‌که عمل شد، خود به خود اعلام هم می شود. چرا که تشکیلات مقام معظم رهبری یک تشکیلات تبلیغاتی نیست بلکه تشکیلاتی مبتنی بر اعتقاد و عمل است. دستورات و بیانات مقام معظم رهبری راه را مشخص کردند یعنی دستورات پیگیری می شوند، افراد و مسئولان بازخواست می شوند و جلسه به جلسه پیشرفت آن مورد توجه قرار می گیرد. من تصور می کنم اجرای هر دستور دوره ای را طی می کند و اجرایی شدن این دستورات به زمان نیاز دارد.

نماینده سابق رهبر معظم انقلاب در پایان بحث‌های خود در پاسخ به پرسش مجری برنامه مبنی بر اینکه وقتی شما می‌گویید، اردوگاه بازی وارداتی سازمان ملل است، یا می‌گویید تهران خانه افغانستانی‌هاست و… چاره کار چیست که این تغایر در عرصه عمل با این نگاه انسانی ایجاد نشود، گفت: من پیشنهاد می کنم شما از دست اندرکاران و مسئولان پیگیری مسائل مهاجران افغانستانی برای حضور در برنامه دعوت کنید و همین عزیزان مهاجر را هم دعوت کنید و سوالهایتان را مطرح کنید. آن‌ها هم مسائل‌شان را بگویند و این مسائل را یک طرفه قضاوت نکنیم. شاید در مواردی توضیح مسائل و مشکلات پیش رو خودش کمک کننده باشد. قطعا بهترین راه این است که بین انصار و مهاجر یک گفتگویی باشد و یکدیگر را در قالب گفتگوها قانع کنند. این شیوه آرام آرام مشکلات را حل می کند. شاید نکاتی باشد که مهاجرین ندادند و شاید نکاتی باشد که انصار ندانند. با گفتگو و مجالست همه این مسائل قابل حل است چرا که اصل دستور داده شده است.

قضاوت یک طرفه نکنیم؛ راه‌حل برقراری گفتگو بین مسئولان و مهاجرین است

در بخش دوم برنامه، صبرا قاسمی به گفت‌و گو با مصباح‌زاده فرزند علامه مرحوم مصباح نماینده امام خمینی(ره) در افغانستان پرداخت و او خاطراتی از روزهای جهاد و انقلاب در افغانستان بیان کرد.

انتهای پیام/